Thời điểm vàng để bứt phá và chuyển đổi ngành tôm xuất khẩu

Ngành tôm Việt Nam đang đứng trước giai đoạn quan trọng để chuyển mình phát triển theo hướng xanh, bền vững nhằm tăng giá trị và mở rộng thị phần toàn cầu.

Tín hiệu phục hồi tích cực

Theo VASEP, quý I/2025, xuất khẩu thủy sản đạt 2,45 tỷ USD, tăng 26% so với cùng kỳ. Mỹ, EU và Trung Quốc là các thị trường chủ lực đang tăng nhập khẩu trở lại. Riêng trong tháng 3, xuất khẩu đạt gần 889 triệu USD, duy trì đà tăng trưởng.

Giá tôm Việt Nam tại nhiều thị trường lớn tăng đáng kể: Trung Quốc tăng 9,1% lên 7,2 USD/kg; Nhật Bản tăng 5,6% lên 9,5 USD/kg; Hàn Quốc tăng 5,3%; EU tăng 3% lên 10,2 USD/kg – mức cao nhất kể từ tháng 10/2024. Tuy nhiên, khối lượng xuất khẩu vẫn chưa phục hồi đồng đều.

Giới chuyên gia nhận định, việc nhiều nước nới lỏng nhập khẩu và tái cơ cấu chuỗi cung ứng là cơ hội để Việt Nam tái khẳng định vị thế trên thị trường toàn cầu.

Xanh hóa để bền vững

Là một trong ba quốc gia xuất khẩu tôm hàng đầu thế giới, ngành tôm Việt Nam cần chuyển đổi mạnh mẽ để đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững. Các tiêu chuẩn khắt khe về môi trường, kháng sinh và truy xuất nguồn gốc tại các thị trường lớn đang là thách thức buộc ngành phải thay đổi.

Nhiều doanh nghiệp đã chủ động đầu tư công nghệ cao, cải tiến quy trình nuôi, áp dụng truy xuất điện tử và đạt các chứng chỉ quốc tế như ASC, BAP, GlobalGAP. Chuyển đổi số cũng đang được đẩy mạnh với cảm biến, AI và blockchain trong quản lý sản xuất và minh bạch hóa chuỗi cung ứng.

Xu hướng “xanh” không còn là lựa chọn mà là yêu cầu bắt buộc. Các đơn hàng châu Âu hiện đã đặt tiêu chí phát thải carbon, sử dụng năng lượng tái tạo và giảm hóa chất làm điều kiện tiên quyết.

Tối ưu hóa để thích ứng

Bên cạnh thuận lợi, ngành tôm vẫn đối mặt nhiều rủi ro từ thuế quan và biến động thị trường. Bộ NN&PTNT đã triển khai các chính sách hỗ trợ tín dụng, nhân lực và thương mại. Đồng thời, địa phương đang quy hoạch lại vùng nuôi để nâng cao hiệu quả và giảm thiểu rủi ro.

Cục Thủy sản kêu gọi người dân và doanh nghiệp không nên hoang mang trước biến động chính sách, tránh thu hoạch hoặc ngừng sản xuất ồ ạt. Việc ổn định sản xuất, kiểm soát chi phí, truy xuất nguồn gốc, và xây dựng thương hiệu là yếu tố then chốt giúp ngành vượt qua khó khăn.

Ông Trần Đình Luân, Cục trưởng Cục Thủy sản, cho biết mục tiêu tăng trưởng 4,35% cho toàn ngành trong năm 2025 là đầy thách thức. Tuy nhiên, với mức tăng trưởng hơn 37,8% của tôm và cá tra trong quý I, triển vọng cho cả năm vẫn rất khả quan.

Kết luận:
2025 là thời điểm “vàng” để ngành tôm Việt Nam bứt phá, chuyển đổi xanh và tối ưu chuỗi giá trị. Sự chủ động thích ứng, cùng chính sách đồng hành từ nhà nước, sẽ là chìa khóa đưa tôm Việt vươn xa, giữ vững vị thế trên thị trường quốc tế.

Nguồn tham khảo