Một số nguyên nhân gây ô nhiễm làm ao tôm có mùi hôi

Ao tôm có mùi hôi là dấu hiệu cảnh báo môi trường nuôi đang bị suy thoái, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và năng suất của tôm. Để xử lý triệt để không dùng hóa chất, bạn cần hiểu rõ nguyên nhân gốc rễ gây ra mùi hôi và áp dụng các biện pháp sinh học, cơ học và quản lý hiệu quả.

✅ NGUYÊN NHÂN GÂY AO TÔM CÓ MÙI HÔI

• Tích tụ chất hữu cơ phân hủy yếm khí:

Phân tôm, thức ăn dư thừa, xác tảo chết... tích tụ dưới đáy ao.

Khi thiếu oxy đáy, các vi khuẩn yếm khí có hại phân hủy tạo ra khí H₂S, NH₃, CH₄ – gây mùi trứng thối, hôi tanh.

• Tảo độc phát triển, Tảo tàn – mất cân bằng vi sinh:

Tảo phát triển dày đặc, sau đó chết đột ngột (do sốc thời tiết, pH, độ mặn…).

Tảo lam phát triển quá mức hoặc xác tảo phân hủy gây mùi và làm nước ao đục, thiếu oxy.

• Mật độ tôm quá cao – quản lý môi trường nước kém:

Sản sinh nhiều chất thải, oxy không đủ để vi sinh vật có lợi phân hủy chất thải ( phân tôm, tảo tàn, thức ăn dư thừa,..)

• Vi sinh vật có hại chiếm ưu thế:

Trong ao nuôi tôm mật độ cao, do không bổ sung định kì men vi sinh có lợi thường xuyên hoặc dùng không đúng cách.

Vi khuẩn yếm khí có hại phân hủy chất hữu cơ, phân tôm, thức ăn, gây thối chiếm ưu thế, làm nước có mùi.

• Không thay nước, xiphon  định kì chất hữu cơ lâu ngày tích tụ xuống đáy:

Đáy ao bị đen, sinh khí độc, lâu ngày bốc mùi.

✅ CÁCH XỬ LÝ GỐC RỄ – KHÔNG DÙNG HÓA CHẤT

1. Tăng cường sục khí, cung cấp oxy đáy ao

- Mục tiêu: Tăng oxy đáy → cung cấp cho vi sinh có lợi để ức chế vi khuẩn có hại yếm khí → giảm sinh khí độc.

- Biện pháp:

Tăng cường quạt nước, sục khí đáy (quạt đảo, máy sục khí đáy, dàn thổi khí).

Chạy sục khí liên tục vào ban đêm hoặc khi thấy ao có chất hữu cơ nhiều.

2. Bổ sung men vi sinh xử lý đáy (Probiotic)

- Cung cấp các dòng men vi sinh như là các chủng Bacillus subtilis, Bacillus licheniformis, Nitrosomonas, Nitrobacter, Rhodopseudomonas palustris… giúp:

 Phân hủy chất thải hữu cơ.

 Ức chế vi khuẩn yếm khí có hại

 Giảm khí độc H₂S, NH₃, NO₂

- Liều lượng: Theo tình trạng ao nuôi, định kỳ 5–7 ngày/lần hoặc tăng cường khi có mùi hôi.

⚠️ Lưu ý: Không sử dụng vi sinh cùng lúc với hóa chất sát khuẩn, thuốc tím, formol, v.v.

3. Bổ sung chế phẩm sinh học khử khí độc (H₂S, NH₃)

- Dùng chế phẩm chứa vi sinh Rhodopseudomonas palustris khử H₂S và dùng  zeolite, Yucca, Enzyme, để hấp thu khí độc, phân hủy chất hữu cơ trong ao, ổn định môi trường nước.

- Có thể kết hợp với mật rỉ đường để kích hoạt vi sinh trước khi tạt.

4. Giảm mật độ – cắt giảm thức ăn – hút bùn đáy

- Tạm ngưng hoặc giảm lượng thức ăn 20–30% để giảm thải ra môi trường.

- Hút bùn đáy ao (nếu có hệ thống siphon đáy): Hút vào bể chứa, không xả trực tiếp ra môi trường.

5. Tăng cường xử lý tảo – kiểm soát hệ sinh thái ao

- Cân bằng tảo: Tránh để tảo phát triển quá mức, đặt biệt là tảo có hại như (tảo lam, tảo giáp, tảo mắt,…)

- Bổ sung EM gốc hoặc vi sinh có lợi cạnh tranh, ức chế tảo hại.

- Gây màu nước có tảo có lợi (như tảo silic, tảo lục) trước khi thả giống

✅ BIỆN PHÁP PHÒNG MÙI HÔI LÂU DÀI

- Sử dụng men vi sinh định kỳ mỗi 5–7 ngày.

- Kiểm soát lượng thức ăn, không dư thừa.

- Cho ăn đúng thời điểm, tránh cho tôm ăn nhiều vào thời điểm nắng nóng, hoặc trời nhiệt độ lạnh.

- Quản lý đáy ao định kỳ: hút bùn, kiểm tra màu – mùi đáy.

- Thay nước định kỳ (nếu có điều kiện), tối thiểu 10–20%/tuần.

- Sử dụng thức ăn chất lượng, dễ tiêu hóa.

💡 Một số dòng men vi sinh nguyên liệu phổ biến

- Men EM gốc Việt Nhật

- Men Thúi ( Rhodopseudomonas palustris)

- Các dòng men Bacillus đơn dòng, Nitrosomonas, Nitrobacter, Lactobacillus

* Cách ủ men vi sinh:

- Ủ 1 kg men gốc + 3-5 lít mật rỉ đường + 45 lít nước sạch.

- Ủ yếm khí đối với men thúi, EM gốc, và ủ sục khí với các dòng men Bacillus đơn dòng từ 3-5 ngày, dùng tạt ao hoặc trộn thức ăn.